Không Còn “Kiếp Đam Mê”

Đỗ Vẫn Trọn

Tôi hân hạnh được quen với anh Duy Quang khi tôi còn rất nhỏ, lúc mà Sài Gòn tràn ngập bóng dáng Duy Quang. Trên màn ảnh truyền hình, trên các làn sóng phát thanh, trên các sân khấu ca nhạc, trong các khuôn viên đại học… đâu đâu cũng có Duy Quang, có tiếng hát anh.

Giới trẻ, học sinh – sinh viên… mê Duy Quang đến độ để hình anh vào tập vở. Bao nhiêu cô gái đắm lòng. Bao nhiêu chàng trai mong ước được như Duy Quang. Tiếng hát Duy Quang là nhịp đập, là hơi thở của đôi lứa, của những người yêu nhau - dư âm văng vẳng trên những con đường tràn ngập lá me xanh, có dáng dấp nữ sinh trong tà áo dài trắng giữa trưa Sài Gòn, dội vang kỷ niệm. Con đường tình ta đi, con đường của hoài niệm mà quá khứ luôn nhắc nhớ những tình ca muôn thuở. Tuổi trẻ chúng tôi lớn lên nực mùi thuốc súng. Hằng ngày, những trang báo đưa tin chiến sự. Những cô nhi quả phụ, toàn một màu tang tóc giăng khắp miền đất nước.

Ca Khúc Da Vàng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn mở ra nỗi niềm u uẩn. Thanh niên buồn bã – suy tư – chán chường, chìm đắm trong khói thuốc ở những quán cà phê mờ ảo. Tuổi trẻ mịt mùng về viễn ảnh tương lai. Cùng lúc đó, một loạt tình ca của nhạc sĩ Phạm Duy ra đời, với những nhạc phẩm phổ thơ của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên. “Em Hiền Như Ma Soeur”, “Thà Như Giọt Mưa”, “Cô Bắc Kỳ Nho Nhỏ”… được Duy Quang chinh phục tình cảm mọi người và giới hâm mộ bằng chất giọng thật truyền cảm, trữ tình.

Duy Quang như một cửa gương hăm hở vào đời của những hồn trai mới lớn. Bản nhạc nào Duy Quang hát, mọi người như thuộc lòng từng câu, từng chữ. Thời đó, nam nữ nói tiếng yêu còn “ngọng nghịu” nên tìm những lời ẩn dụ bằng thơ – văn – âm nhạc để tỏ bày.

Các cô gái muốn được là “Cô Bắc Kỳ Nho Nhỏ”, được “Hiền Như Ma Soeur”… Còn các anh chàng thì mong có lần được “Đưa Em Về Dưới Mưa”. Xót xa hơn nữa là “… Ta hỏng tú tài, ta hụt tình yêu…”. Một lời tình trao nhau. Một cái gật đầu bẽn lẽn. Một bài thơ nắn nót trao tay. Một nhạc phẩm mới được in ấn… như có chất giọng Duy Quang gửi theo.

Năm tháng tuyệt đẹp của giới trẻ là thả hồn vào những bản nhạc tình, do Duy Quang hát, để xua đi niềm đau thương từng ngày trong bối cảnh của đất nước. Tiếng hát Duy Quang như tô điểm – thăng hoa những mối tình chớm nở. Thời sinh viên - học sinh, tiếng hát Duy Quang như người bạn đồng hành bên cạnh họ.

Đó là sân trường, trí nhớ tôi về Duy Quang.

Bẵng đi một thời gian, tôi mới gặp lại Duy Quang ở Mỹ. Cả về nghệ thuật và tình bạn, tôi và Duy Quang đều gắn bó. Chúng tôi thật thân thiết. Có thể, cá tính của tôi và Duy Quang có những điểm… giống nhau. Quan trọng hơn nữa, chúng tôi rất tương kính và nhân nhượng nhau.

Một tháng nay, khi được tin Duy Quang lâm trọng bệnh, tôi miên man suy nghĩ. Cứ chợp mắt, tôi lại lo sợ. Tôi lo số phận của bạn tôi. Nhìn hình hài Duy Quang tiều tụy – xanh xao, tôi đau xót vô ngần. Nghĩ đến, tôi rưng rưng một nỗi buồn.

Lần cuối, khi dìu Duy Quang vào tiệm ăn. Vẻ yếu ớt của anh càng làm tôi lo ngại hơn. Tôi gắng gượng nói: “Tai Duy Quang như tai Phật, Quang thọ lắm, không sao đâu, cố lên…”

Và lần đó, không ngờ là định mệnh cho tôi ở bên cạnh Duy Quang. Tôi trách mình đã không kịp xuống Orange County. Tôi đã đến trễ một ngày trước khi Duy Quang từ giã cõi đời. Chỉ mới hai ngày trước đó, tôi kể Duy Quang nghe về sự thành công của buổi tổ chức “Đêm Nhạc Tình Thương Vinh Danh Duy Quang”, với tất cả ân tình. Duy Quang nghẹn ngào, xúc động nói lời cảm ơn.

Duy Quang ra đi mang theo cơn lạnh của mùa đông, lòng tôi giá buốt theo. Ngày Chúa sắp ra đời là ngày tôi mất đi một người bạn thân mến. Tôi khóc. Tôi từng cầu xin một phép lạ để bạn tôi được sống, được bình yên trong một kiếp người để cống hiến nhiều cho nghệ thuật, cho nhân loại.

Tôi phẫn nộ những người vô tâm đã khiếm nhã. Họ tưởng đang làm “đại sự”, nhưng lời lẽ là “tiểu sự” thành “vô sự”. Hỡi lương tâm của quý vị? Duy Quang làm gì? Anh về Việt Nam là có tội chăng? Vậy chúng ta, hàng trăm ngàn người về Việt Nam đều là đồng lõa hay sao! Qúy vị thỏa mãn cho lòng đố kỵ - hẹp hòi, “hả hê” chỉ trích người khác mà không cần một nguyên nhân, một yếu tố thẩm định. Hãy sống tử tế và công bằng với nhau, để một mai này, khi nằm xuống sẽ có những giọt nước mắt cao quý nhỏ trên di hài. Đời sống, hãy cho nhau sự thân thiện, đừng nhìn nhau như bóng dữ, để phải đau khổ hàng ngày khi hiện hữu với trái tim ác nghiệt, làm vẩn đục vùng ký ức - an bình.

Duy Quang là một người hiền hòa. Là người bạn của rất nhiều người bạn. Duy Quang thủy chung trong tình bạn hữu và rất có lòng với những việc hướng thiện. Hình ảnh Duy Quang vừa hát, vừa bưng thùng lạc quyên giúp đỡ nạn nhân trong thiên tai – lũ lụt và những gia đình nghèo, tàn tật thật vô cùng xúc động. Duy Quang chưa bao giờ từ chối một buổi trình diễn nào mang ý nghĩa nhân đạo.

Với Duy Quang, chúng ta có 600 ca khúc do anh hát và nhiều nhạc phẩm do anh sáng tác. Chúng ta đã nghe giọng hát của anh từ năm mươi năm qua. Xin hãy trân quý giá trị của một ca - nhạc sĩ tài năng trong kho tàng âm nhạc Việt Nam.

“Thế giới có triệu điều không hiểu

Càng hiểu không ra lúc cuối đời

Chẳng sao khi đã nằm trong đất

Đọc ở sao trời sẽ hiểu thôi”

Tôi đọc lại những giòng thơ của cố nhà văn Mai Thảo để ngẫm nghĩ về cuộc đời, về những gì với Duy Quang.

Tôi biết, từ đây, những chuyến “Hội Ngộ Trùng Dương” tôi không còn dịp thức trắng với Duy Quang, uống với nhau những ly rượu đượm tình. Và mỗi lần về quận Cam, về Sài Gòn…tôi mãi mãi không còn gặp được Duy Quang, không còn nghe được giọng nói trầm ấm của anh. Tôi nợ anh những buổi hẹn ở ngã tư Phú Nhuận, ở Lê Quý Đôn, ở Bolsa, ở Pleiku…, ở đâu đó là nỗi nhớ, nỗi buồn tiễn biệt anh. Tôi thương xót cho một tình thân sớm vội ra đi…

Liên tiếp những ngày qua, tiếng hát anh vang vang khắp nơi, bay bổng qua miền nhung nhớ. Duy Quang của tôi và của tất cả đã thật sự im ỉm ở một nơi rất xa, dù biết, hình ảnh và giọng hát của anh vẫn mãi mãi ở lại trong lòng mọi người.

Đời người là hữu hạn. Nghệ thuật là vô hạn. Anh không có sức để vĩnh cửu, nhưng sự đóng góp của anh cho nghệ thuật, cho cuộc đời đã là một giá trị miên viễn.

Vẫn biết đời người như: “Bóng ngựa hồ qua kẽ cửa. Sống - chết là lẽ thường tình của trời đất”. Nhưng sao, tôi không vơi được nỗi buồn. Duy Quang ơi! Mình đã lặng lẽ từng giờ, để nhớ bạn, để khóc thương Duy Quang…

Dù trong cõi xa hay cõi tạm, Duy Quang vẫn mãi là Duy Quang trong trái tim thương nhớ của bao người. Hãy ngủ yên. Hãy bình yên để không còn một “Kiếp Đam Mê”. Không còn sầu khổ - vương vấn - hệ lụy. Mỗi lần nghe “Thà Như Giọt Mưa”, tôi thấy có tiếng mưa rơi, có nước mắt, có giòng lệ chảy, có nỗi đau theo từng lời nhạc anh hát…

Vĩnh biệt Duy Quang. Vĩnh biệt người bạn thân thiết của tôi.

Đỗ Vẫn Trọn

(Quý vị có thể xem trên www.vienthao.com / You Tube: “Duy Quang – Không Còn “Kiếp Đam Mê”, 5 parts, mỗi part 12 phút, với đầy đủ hình ảnh Duy Quang từ bé đến lúc ra đi)

Hình: Ca nhạc sĩ Duy Quang

Hình: Nhà văn Đỗ Vẫn Trọn và ca sĩ Ý Lan trong Đêm Nhạc Tình Thương (Dec.14, 2012)

Photo: Đặng Quang

Hình: Nhà văn Đỗ Vẫn Trọn